1. مشکلات یادگیری تا حدودی باعث سردرگمی و تعجب پژوهشگران و متخصصان رشد است. زیرا کودکان مبتلا به این اختلالات از ضرایب هوشی متوسط، یا حتی بالا برخوردارند؛ با اینحال، در زمینه‌های یادگیری، مثل خواندن و نوشتن، موفق نیستند. کسانی که اختلالات یادگیری دارند، یکی از باورهای رایج ­درباره­ی انسان را به چالش می­کشند:این کودکان معلول ذهنی نیستند، مشکلات روانی، نقص‌ بینایی و یا شنوایی ندارند، فقیر نیستند و از سایر محرومیت های اجتماعی رنج نمی‌برند، اما باز هم در مدرسه موفق نیستند.

تفاوت این افراد با سایرین در کارکرد مغز آنهاست. این تفاوت بر دریافت و پردازش اطلاعات تاثیر می‌گذارد. به طور کلی، کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلالات یادگیری، اطلاعات را متفاوت می‌بینند، می­شنوند و درک می­کنند. که این خود منجر به یادگیری و کاربرد کاملاً  متفاوت اطلاعات و مهارت­ها می­شود.

کودکان در کلاس درس مناطق محروم
شکل 2: عدم آگاهی نسبت به اختلالات یادگیری، فرصت پیشرفت را از کودک و جامعه سلب می‌کند.

شیوع اختلالات یادگیری:

شیوع این اختلال دقیقاً مشخص نیست، ولی به نظر می­رسد حدود 5 تا 15 درصد باشد. یعنی از هر 100 کودک، 5 الی 15 نفر با این مشکل روبرو هستند. فراوانی اختلال یادگیری کودکان در جوامع پیشرفته و در حال توسعه تقریبا یکسان است. اما طبق پیش بینی یونسکو، بحران جهانی یادگیری در جوامع در حال توسعه بیشتر است و زندگی میلیون‌ها نفر را در آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد. عدم آگاهی جامعه نسبت به مسئله و در نتیجه عدم اقدام به موقع می‌تواند از دلایل این بحران باشد. با اینکه تمام کودکان گاهی در انجام تکالیف مدرسه مشکلاتی دارند، اگر کودکی در یک حوزه­ی مشخص مشکلات مداوم داشته باشد، احتمال وجود اختلال یادگیری مطرح می­شود.
کودک با اختلال یادگیری می­تواند، مانند سایرین کارهایش را انجام دهد و موفق شود.
روبرو شدن با این حقیقت که کودک شما مبتلا به اختلال یادگیری است، می­تواند سخت باشد. هیچ والدی تحمل رنج کشیدن فرزندش را ندارد. ممکن است نگران آینده­ی فرزند خود و مشکلات احتمالی برای گذراندن دوران تحصیل وی شوید. و احتمالاً نگران این هستید که برچسب «اختلال یادگیری» ممکن است باعث شود نگاه دیگران به فرزند شما تغییر کند، او را فرد کندی تصور کنند، یا باعث شود که در کلاس های کودکان استثنایی گمارده شود. اما نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که بیشتر کودکان با مشکلات یادگیری، درست به اندازه­ی سایر کودکان باهوش هستند. با آموختن بیشتر درباره اختلالات یادگیری به طور کلی، و مشکلات یادگیری فرزند خودتان به شکل اختصاصی، می­توانید بیاموزید که چگونه مسیر موفقیت در مدرسه و بعد از آن را، با کودک خود طی کنید.

دسته بندی اختلالات یادگیری

مشکلات یادگیری، عموماً با مشکلات مهارتی در حوزه­ی مدرسه همراه می­شوند. اگر فرزند مدرسه‌ای مبتلا به این اختلال دارید، به احتمال زیاد مشکلات یادگیری وی در حوزه­های خواندن، نوشتن، یا ریاضی می­باشد.

کودکی ناراحت که در زمینه‌های یادگیری، مثل خواندن و نوشتن، موفق نیست.
شکل 3: خوانش پریشی (دیسلکسیا) بر توانایی تشخیص کلمات، هجی کردن، املا و توانایی تطبیق حروف با صداها تاثیر می‌گذارد.

۱. مشکلِ خواندن، خوانش پریشی (دیسلکسیا)

در خواندن مشکل دارند، و این موضوع را در مشکلاتی مثل رمزگشایی، فهم، و سیالی نشان می‌دهند:

  1. رمزگشایی: به فرآیند ربط دادن صدا به سمبل اشاره دارد.
  2. فهم: کودک معنی آنچه که در متن کتبی دیده و تلفظ کرده است، متوجه می­شود.
  3. سیالی: کوک بدون مشکل و با سرعت کافی قادر است کلمات را کدگشایی کند و بفهمد و معنای کل جمله یا پاراگراف را بفهمد.

مشکل در هریک از این سه حوزه، احتمالاً مربوط به دیسلکسیا می باشد.

نشانه ها و علائم خوانش پریشی شامل مشکل در موارد زیر است:

  1. بازشناسی کلمات و حروف
  2. درک کلمات و افکار
  3. درک سرعت و سیالی
  4. توانایی آشنایی و استفاده از لغات به طور کلی
شکل 4: کودکان دارای اختلال نوشتاری (دیسگرافیا)، در سازمان دهی اطلاعات به صورت فیزیکی (در نوشتن) یا ذهنی ( در به رشته در آوردن افکار) مشکل دارند

۲. مشکلِ نوشتن، نوشتار پریشی (دیسگرافیا)

در اختلال نوشتن یا نوشتارپریشی، مهارت های نوشتن بسیار ضعیف‌تر از آن هستند که از کودک، انتظار میرود. کودک نمیتواند به راحتی بنویسد . در نوشتن مطالب مرتکب اشتباهات دستوری، نقطه گذاری، پاراگراف بندی و املایی می­شود، و دست خط بسیار بدی دارد.
اختلالات یادگیری در حوزه­ی نوشتن می­تواند شامل نوشتن به شکل فیزیکی (انجام عمل نوشتن)، یا به شکل ذهنی(درک و تلفیق اطلاعات) باشد. مشکلات نوشتن پایه، مربوط به اشکال در شکل دهی به کلمات و حروف می­شود. در سطوح بالاتر می­تواند شامل نقص در سازمان دهی و به رشته درآوردن افکار باشد.

نشانه های اختلال نوشتارپریشی بیشتر حول محور نوشتن نمایان میشوند و مشکلاتی در حوزه های زیر را شامل میشوند:

  1. آراستگی و متن یکپارچه
  2. رونویسی صحیح کلمات و حروف
  3. قوام املا
  4. سازمان دهی و انسجام نوشتن
شکل 5:کودکی که از اختلال ریاضی (دیسکلکولیا) رنج می برد در بخاطرسپاری، و سازمان دهی اعداد، انجام عملیات ریاضی و یا
                                                                                                                                                    اجرای قوانین مشکل دارد.
شکل 5:کودکی که از اختلال ریاضی (دیسکلکولیا) رنج می برد در بخاطرسپاری، و سازمان دهی اعداد، انجام عملیات ریاضی و یا اجرای قوانین مشکل دارد.

۳. مشکل ریاضی (دیسکلکولیا)

توانایی انجام دادن محاسبات ریاضی، بسیار ضعیف تر از آن است که از کودک انتظار می­رود. مشکلات یادگیری در ریاضی ارتباط زیادی با سایر نقاط ضعف و قوت کودک دارد. توانایی کودک در آموزش ریاضی ممکن است ناشی از ناتوانی در یادگیری زبان، یا مشکلات بینایی، مشکل در توالی، حافظه و سازمان دهی باشد.
کودکی که در یادگیری پایه­ی ریاضیات مشکل دارد، ممکن است در به یاد سپاری، و سازمان دهی اعداد، انجام عملیات ریاضی، (مثل اینکه: 5+5=10 یا 5*5=25) مشکل داشته باشد. کودک مبتلا به اختلال ریاضی ممکن است در اجرای قوانین هم مشکلاتی داشته باشد. (به عنوان مثال: 2 تا 2 تا اضافه کن). یا ممکن است نتواند ساعت را بخواند.

مهارت هایی که در افراد مبتلا به مشکل ریاضی نقص پیدا می‌کند عبارتند از:

  1. کودک اصطلاحات ریاضی را متوجه نمی­شود و نمی­تواند آنها را نام ببرد.
  2. معنای مسائل ریاضی را متوجه نمی­شود.
  3. اعداد کتبی، یا علائم ریاضی را تشخیص نمی­دهد و آنها را نمی­تواند بخواند.
  4. اعداد و نمادهای ریاضی را نمی­تواند به طرز صحیحی رونویسی کند.
  5. به یاد نمی­آورد که عملیات ریاضی چگونه انجام شده­اند.
  6. معادلات ریاضی را نمی­تواند درست حل کند.

سایر مشکلات و ناتوانی‌ها و اختلالات یادگیری

نوشتن، خواندن و ریاضی تنها مهارت هایی نیستند که در اختلالات یادگیری تحت تاثیر قرار می‌گیرند. سایر اختلالات یادگیری، ممکن است؛ مهارت­های حرکتی (حرکت و هماهنگی)، درک زبان، تمایز بین صداها، و تفسیر اطلاعات بصری را درگیر کنند.
دانستن علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری و شناسایی و اقدام به موقع برای رفع آن می تواند از بروز بحرانهای مختلف روحی-روانی، اجتماعی و اقتصادی فرد در آینده جلوگیری کند. در این زمینه، مقاله “راهنمای جامع انواع اختلالات یادگیری، تشخیص و درمان (قسمت دوم)” اطلاعات جامعی را برای تشخیص و درمان انواع اختلال یادگیری در اختیارتان قرار می‌دهد. برای مطالعه این مقاله اینجا کلیک کنید.